Netwerkpleegzorg en het netwerkonderzoek

Als een kind om verschillende redenen niet meer thuis kan wonen biedt pleegzorg soms uitkomst. Het heeft de voorkeur om altijd eerst te zoeken naar een geschikte plek binnen zijn of haar eigen omgeving. Men kan informeel een kind uit de omgeving opvangen, maar als dit wenselijk is, kunnen er middels een formele netwerkpleegzorg-plaatsing afspraken worden gemaakt over financiën en de begeleiding bij de opvoedingstaak.

Indien er een aanvraag voor netwerkpleegzorg wordt gedaan, is Yorneo verplicht om te controleren of dit gezin aan de opvoedingsbehoeften van het pleegkind tegemoet kan komen. Het meest wenselijk is, om een aspirant netwerkpleeggezin te screenen vóórdat de plaatsing wordt gerealiseerd. Op deze manier kunnen eventuele overplaatsingen, wanneer een netwerkonderzoek mogelijk wordt afgekeurd, zoveel mogelijk worden beperkt. In de praktijk blijkt dit regelmatig niet haalbaar: soms woont het kind al in het gezin, maar ook dan moet alsnog gekeken worden of dit geformaliseerd kan worden tot een pleegzorgplaatsing.

Netwerkonderzoek

Door middel van een netwerkonderzoek wordt gekeken of het aspirant netwerkpleeggezin voldoet aan de wettelijke- en landelijke criteria voor pleegouderschap en wordt er een inschatting gemaakt of dit de juiste plek is voor een kind om (tijdelijk) op te groeien. Bij een positieve uitkomst, dient het netwerkpleeggezin na afloop van het onderzoek ook nog een netwerkcursus te volgen. Deze cursus bestaat uit drie avonden waarin belangrijke thema’s binnen de pleegzorg, waarmee je als pleegouder te maken kunt krijgen, worden besproken.

Wat verwachten wij van een verwijzer, alvorens de aanmelding gedaan kan worden?

Allereerst dient de verwijzer te beoordelen of er sprake is van zodanige problematiek dat een (tijdelijke) uithuisplaatsing noodzakelijk is en er geen andere mogelijkheden binnen het netwerk zijn waardoor het kind geholpen kan worden. Op basis hiervan moet de aanmelder besluiten of het nodig is de netwerkplaatsing te formaliseren en te financieren. Als de verwijzer dit noodzakelijk acht, dan zal de aanmelder zo snel mogelijk een verleningsbeschikking voor pleegzorg moeten afgeven. Deze beschikking moet, samen met de andere benodigde stukken, zo snel mogelijk naar Yorneo worden opgestuurd.

Daarnaast moet de aanmelder, alvorens een netwerkonderzoek mag worden aangemeld, een veiligheidstoets hebben afgenomen, ook als de aanmelder met de plaatsing voor een voldongen feit wordt gesteld en niet betrokken was bij de plaatsing. Dit kan met behulp van de veiligheidschecklist, die deel uit maakt van het aanmeldformulier van Yorneo. Bij twijfel over de veiligheid in het gezin, kan de jeugdige niet in het gezin blijven en moet er een alternatief worden gezocht. Het gezin kan dan niet worden aangemeld voor een netwerkonderzoek. 

Op het moment dat de netwerkplaatsing (na het onderzoek) geformaliseerd wordt, betekent dit dat pleegzorg begeleiding biedt aan het netwerkpleeggezin. Het is belangrijk dat de verwijzer met aspirant netwerkpleegouders hulpvragen heeft besproken en dat zij open staan voor de begeleiding door pleegzorg. Om de kans van slagen van de plaatsing te vergroten en het risico op een loyaliteitsconflict voor het kind te verkleinen, is het van belang dat ouders (zowel met als zonder gezag) achter de plaatsing staan. Yorneo verwacht ook hiervan dat dit met (beide) ouders besproken is, alvorens het aspirant netwerkpleeggezin wordt aangemeld.

Hoe kan je naar ons verwijzen en wat moet je aanleveren?

Voordat Yorneo de aanmelding in behandeling kan nemen, moeten de volgende stukken door de aanmelder worden aangeleverd:

• Aanmeldformulier. Ook te verkrijgen via het secretariaat (bestaande uit basisgegevens, een beknopte ontwikkelingsanamnese, een veiligheidschecklist en een checklist voor de verwijzer)
• Een geldige beschikking/bepaling Jeugdhulp (bouwsteencode 43A03: geldt alleen voor Drentse gemeenten). 

Let op: De datum waarop het aanmeldformulier én de beschikking, dan wel bepaling jeugdhulp, bij Yorneo binnen zijn, geldt als datum waarop (met terugwerkende kracht) recht is op pleegzorgvergoeding.

Pas als alle formulieren volledig ingevuld bij ons binnen zijn, is de aanmelding compleet en kan de gedragswetenschapper van Yorneo een eerste inhoudelijke screening uitvoeren. Het formulier kan gestuurd worden naar 24uurszorg@yorneo.nl. 

Op het moment dat de aangeleverde informatie niet volledig genoeg blijkt, of er inhoudelijk nog vragen zijn, zal de gedragswetenschapper contact opnemen met de verwijzer. Als de gedragswetenschapper na screening akkoord is met het starten van een netwerkonderzoek, zal er een warme overdracht (tenminste telefonisch) plaatsvinden waarin dat besproken en duidelijk aangegeven wordt. Vanaf dit moment is Yorneo, naast de verwijzer, inhoudelijk medeverantwoordelijk voor de aanmelding.

Het netwerkonderzoek

Als de gedragswetenschapper akkoord is met het starten van een netwerkonderzoek, zal er zo snel mogelijk een netwerkonderzoeker gekoppeld worden om het onderzoek uit te voeren. Deze zal een startgesprek plannen met de aanmelder, aspirant netwerkpleegouders, ouders en waar mogelijk ook de jeugdige. Tijdens het startgesprek zal het netwerkonderzoek-contract worden ondertekend. Vanaf nu zal de pleegzorgvergoeding uitbetaald worden, met terugwerkende kracht vanaf de aanmelddatum (zie hierboven). De datum van het startgesprek zal ook de startdatum van het 13 weken durende onderzoek zijn. Deze kan bij uitzonderingen verlengd worden.

Welke criteria zijn van belang?

Gedurende het netwerkonderzoek let Yorneo op de volgende wettelijke en landelijke criteria:

Wettelijke criteria:

• Eén (van de) pleegouder(s) moet minimaal 21 jaar zijn
• De Raad voor de Kinderbescherming geeft voor de aspirant pleegouder(s) en alle inwonenden van 12 jaar en ouder een Verklaring van Geen bezwaar af. Aspirant pleegouder(s) geven via een formulier toestemming om deze verklaring op te vragen.
• De pleegouders bieden ondersteuning bij de uitvoering van het hulpverleningsplan en staan open voor begeleiding van Yorneo Pleegzorg

Landelijke (en overige door Yorneo gestelde) criteria voor pleegouders:

• Pleegouders bieden een veilige leefomgeving aan het kind
• Pleegouders bieden openheid en duidelijkheid
• Pleegouders helpen een pleegkind een positieve kijk op zichzelf te ontwikkelen
• Pleegouders helpen, indien nodig, hun pleegkind het gedrag te veranderen zonder hen te beschadigen
• Pleegouders kunnen samenwerken en het opvoederschap delen
• Pleegouders kunnen inschatten welke uitwerking het pleegouderschap op de eigen situatie heeft.
• Pleegouders kunnen kinderen helpen met hun verlies/verliezen
• Pleegouders zijn in staat om een gezonde seksuele ontwikkeling van jeugden te stimuleren, kunnen (eventueel met ondersteuning) omgaan met een (seksueel) traumatische voorgeschiedenis van een jeugdige en zijn in staat om adequaat te reageren op signalen van grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik.

De uitkomst van een netwerkonderzoek en het vervolg

13 weken na het startgesprek, wordt de uitkomst van het netwerkonderzoek aan de betrokkenen worden teruggekoppeld. Als Yorneo na het netwerkonderzoek tot de conclusie komt dat het netwerkgezin geschikt is als pleeggezin, dan wordt er een pleegzorgcontract opgesteld en de begeleiding en de financiering voortgezet: De netwerkonderzoeker zal het netwerkonderzoek afsluiten en er zal een pleegzorgbegeleider gekoppeld worden om de begeleiding op zich te nemen. Tevens zullen netwerkpleegouders moeten deelnemen aan de netwerkcursus.

Het is echter ook mogelijk dat Yorneo het netwerkgezin aan het einde van de onderzoeksperiode niet geschikt acht: In dat geval is het aan de aanmelder om dit verder op te pakken. Het kan zijn dat een negatieve uitslag geen consequenties heeft voor de woonplek van het kind, als de aanmelder besluit de plaatsing zonder betrokkenheid van pleegzorg door te zetten.